Situationeel Leiderschap

Situationeel leiderschap is een theorie van Hersey en Blanchard en wordt door Obruni vooral gebruikt bij leiderschapscoaching.

De twee belangrijkste kenmerken van de theorie zijn:

  • Er is geen éénduidige manier waarop er leiding gegeven zou moeten worden.
  • De manier van leidinggeven verschilt van situatie tot situatie.

'Situatie' wordt in deze theorie omschreven als de taak die een medewerker moet uitvoeren èn zijn vermogen om deze taak uit te voeren. De mate van bekwaamheid (competentie) en bereidheid (commitment) van een medewerker om één bepaalde taak uit te voeren, noemen Hersey en Blanchard 'het ontwikkelingsniveau' van de medewerker. Een laag of hoog ontwikkelingsniveau zegt iets over uitvoering van één taak, niet over de gehele persoon!

Er worden vier ontwikkelingsniveaus onderscheiden, O1 tot O4, waarbij O1 een laag ontwikkelingsniveau ten aanzien van een bepaalde taak aangeeft en O4 een hoog. Het ontwikkelingsniveau omvat de factoren competentie en commitment. Onder competentie (bekwaamheid) om een taak uit te voeren, vallen de benodigde kennis en vaardigheden voor de taak, algemene kennis van de organisatie of het organisatieonderdeel, en in andere taken opgedane ervaring. Onder commitment (bereidheid) om een taak uit te voeren, vallen motivatie (het verlangen en/of het enthousiasme de taak goed uit te voeren) en de overtuiging van de persoon zelf dat hij/zij de taak goed kan uitvoeren.

Op basis van het ontwikkelingsniveau van de medewerker kiest de leidinggevende de leiderschapsstijl die hij/zij het best kan toepassen. Veel theorieën over leiderschap maken onderscheid tussen taakgericht en mensgericht leiderschap. Hersey en Blanchard onderscheiden de directieve (taakgerichte en instructieve) en relatiegerichte (ondersteunende) gedragsdimensie van leidinggeven. Elke leidinggevende combineert beide, maar een directieve leidinggevende zal in de eerste plaats aandacht besteden aan een goede taakvervulling van zijn of haar medewerkers, terwijl een ondersteunende leidinggevende in de eerste plaats aandacht besteedt aan de mensen van de afdeling en hun onderlinge verhoudingen.