Professionele onderwijscultuur

In veel (onderwijs)organisaties werkt de ontstane politiek-ambtelijke cultuur onderwijsvernieuwingen en onderwijsverbeteringen tegen. Een voorwaarde voor onderwijsontwikkeling is een professionele cultuur in de school, waarin kwaliteit leidend is. De kern van de professionele cultuur zit in het uitgangspunt dat iedereen gelijkwaardig is als mens, maar als professional niet iedereen gelijk is: zogenoemde 'erkende ongelijkheid'. Hiermee wordt onderkend dat ieders kwaliteiten op een verschillend vlak liggen. 

Als dat uitgangspunt duidelijk is, kun je mensen aanspreken op hun (eigen) kwaliteiten en kun je openlijk met elkaar bespreken welke ontwikkelpunten er zijn. Enkele kenmerken van een professionele cultuur zijn:

  • het maken van teamafspraken;
  • medewerkers aanspreken op gedrag;
  • niet iedereen overal over laten meepraten;
  • erkende ongelijkheid;
  • beslissers in plaats van besluitvormingsprocedures;
  • 'niet mopperen maar opperen';
  • geen vergaderingen maar werkbijeenkomsten;
  • voorbeeldgedrag laten zien.

In een professionele cultuur is men er primair op gericht om samen betere professionals te worden. Alex van Emst (APS) heeft een mooi boekje geschreven waarin heel helder de uitgangspunten van de professionele cultuur worden beschreven.